Anadolu Beylikleri

Anadolu Beylikleri, Anadolu Türkmenlerinin 1071'deki Malazgirt Savaşı'ndan sonra Anadolu'da kurdukları devletlerdir. Savaşın hemen ardından, özellikle Doğu Anadolu Bölgesi ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde kurulan devletlere Birinci Dönem Anadolu Beylikleri denir. 

Anadolu'nun batı ucunda İznik'i başkent edinen, sonradan da Haçlı Seferleri nedeniyle başkentini Konya'ya taşıyarak Orta Anadolu merkezli olarak devam eden Anadolu Selçuklu Devleti'nin zayıflaması ve yıkılmasından sonra kurulan devletler ise İkinci Dönem Anadolu Beylikleri olarak ifade edilir.

Anadolu Selçukluları, Anadolu'daki Türkmen beylerini aşiretleriyle birlikte Bizans ve Kilikya sınırlarına yerleştirmişlerdi. Böylece Anadolu Selçukluları hem devletin sınırlarını güvence altına alıyor, hem de Türkmen beylerini denetim altında tutuyorlardı. 

Ama 1243'teki Kösedağ Savaşı'nda Moğollara yenilen Anadolu Selçuklu Devleti'nin Türkmenler üzerindeki denetimi zayıfladı. Bu savaşın ardından, Moğolların bir kolu olan İlhanlılar Anadolu'da denetimi ele geçirdiler. 

Bu süreçte uç beylikleri, önce İlhanlılara bağlı, sonra bağımsız devletlere dönüştüler. Bu beyliklerden biri olan Osmanlı Beyliği, zamanla bütün öbür beyliklerin topraklarını ele geçirdi ve bir imparatorluğa dönüştü.

Birinci dönem Anadolu beylikleri

Beylik Başkent Hakimiyet Dönemi

Çaka Beyliği İzmir 1081-1098

Ahlatşahlar Beyliği (Sökmenliler) Ahlat 1110-1231

Artuklu Beyliği (üç kol) Hasankeyf, Mardin, Harput 1102-1409

Danişmendliler Beyliği Sivas 1071-1178

Dilmaçoğulları Beyliği Bitlis 1085-1192

İnaloğulları Beyliği Diyarbakır 1095-1183

Mengücekliler Erzincan, sonra Divriği 1080-1228

Saltuklu Beyliği Erzurum 1072-1202

Çubukoğulları Beyliği Harput 1085-1112

Tanrıvermiş Beyliği Efes 1074–1098

İkinci dönem Anadolu beylikleri

Bayrak veya damga Beylik Başkent Hakimiyet Dönemi

Alâiye Beyliği Alanya 1293–1421

Aydınoğulları Beyliği Birgi (önce), Ayasuluk (Selçuk) (sonra) 1308-1426

Candaroğulları Beyliği Eflani, sonra Kastamonu, daha sonra Sinop 1292–1461

Canik Beylikleri Samsun 13. yy – 15. yy

Çobanoğulları Beyliği Kastamonu 1211–1309

Dulkadiroğulları Beyliği Elbistan sonra Kahramanmaraş 1339–1521

Eretna Beyliği Sivas, sonra Kayseri 1328–1381

Erzincan Beyliği Erzincan 1379–1410

Eşrefoğulları Beyliği Beyşehir 13. yy. ortaları – 1326

Germiyanoğulları Beyliği Kütahya 1300–1428

Hamitoğulları Beyliği Eğirdir 1301–1423

İnançoğulları Beyliği Denizli 1261–1368

Kadı Burhâneddin Devleti Kayseri 1381–1398

Karamanoğulları Beyliği Konya 1256–1483

Karesioğulları Beyliği Balıkesir 1297-1360

Menteşeoğulları Beyliği Milas 1280-1424

Osmanoğulları Beyliği Söğüt 1299-1922

Özeroğulları Beyliği Özerli 1374-1516

Pervâneoğulları Beyliği Sinop 1277-1322

Ramazanoğulları Beyliği Adana 1325-1608

Sâhib Ataoğulları Beyliği Afyonkarahisar 1275-1342

Saruhanoğulları Beyliği Manisa 1302-1410

Tâceddinoğulları Beyliği Niksar 1303-1415

Tekeoğulları Beyliği Antalya 1321-1423