I. Kılıç Arslan Dönemi (1092-1107)

I. Kılıç Arslan Dönemi (1092-1107)

Ana madde: I. Kılıç Arslan

Süleyman Şah'ın 1086 yılında Ayn Seylem Savaşı'nda ölümünden sonra oğulları Kılıç Arslan ve Kulan Arslan, Büyük Selçuklu Devleti Sultanı Melikşah tarafından tutsak alınmıştı. Melikşah'ın ölümü ardından iki kardeş serbest kalarak Anadolu'ya geldiler. İznik'e ulaştıklarında kent Bizans güçleri tarafından kuşatılmıştır. Yine de Ebu'l Gazi tahtı Kılıç Arslan'a vermiştir. Kılıç Arslan önce Bizans ordusu üzerine kendi ordusunu sürüp durumu dengelemiştir. 

Bunun üzerine ordusuyla 1095 yılında Doğu Anadolu üzerine sefere çıkmış, Malatya'yı kuşatmıştır. Ancak kuşatma uzarken Haçlı güçlerinin İznik'i kuşattığı haberi gelince geri dönmüştür. 

Kente ulaştığında kent kuşatma altındadır. Dışarıdan saldırıyı denese de başarılı olamamış, kent savunmasını karar konusunda serbest bırakıp çekilmiştir. Bunun üzerine kent savunması, Bizans Kumandanı ile anlaşarak 19 Haziran 1097 tarihinde kenti ona teslim ettiler. 

Anadolu'dan yeni kuvvetlerin katılmasıyla güçlerini pekiştiren Kılıç Arslan, ilerleyen Haçlı ordusunu Dorileon'da (Şarhöyük / Eskişehir) karşılamış, burada yapılan Dorileon Muharebesi'nde yenilgiye uğrayıp çekilmiştir.

Bu yenilgiden sonra I. Kılıç Arslan Haçlıların en çabuk bir biçimde Anadolu'dan geçmesine izin vermeyi ve onlarla doğrudan doğruya çatışmaya girişmemeyi yeğledi. Anadolu'da ilerleyen Haçlı ordusu önündeki insan ve hayvan bakım ve besleme stoklarını önceden yakıp yıkarak, onları uzaktan izleme stratejisini uyguladı. Anadolu'yu geçen Haçlılar sonunda Kudüs'ü ele geçirdiler. 

1101 Haçlı Seferi'nde ise strateji değiştiren Kılıç Arslan, bu kez yakıp yıkma taktiği benimsemiş, bu yolla yıprattığı üç Haçlı ordusunu yok etmiştir. Haçlı fırtınası geçtikten sonra Haçlılar tarafından ele geçirilen Antakya'yı geri almak için 1103 yılında sefer düzenledi. 

Ancak sonra yön değiştirerek Maraş'ı Malatya'yı ve Musul'u aldı. Bu gelişmeler Büyük Selçuklu Devleti'nin tepkisini çekince üzerine ordu gönderildi. Yapılan savaşta Kılıç Arslan yenilmiş, çekilirken Habur Çayı geçişinde atından düşüp boğularak 14 Haziran 1107 tarihinde ölmüştür.