Traklar Tarihi

Traklar, Antik Çağ'da günümüzdeki Doğu Trakya, Bulgaristan ve Kuzey Yunanistan'da yaşamış, MÖ 4. yüzyılda Büyük İskender'in, topraklarını ele geçirmesiyle asimile olmuş bir kavimdir. Trakça ve izole bir dil konuşmuş kavim, Herodot'a göre Hindulardan sonra dünya üzerindeki en kalabalık halk idiler.

Bu kavmin en önemli boylarını Odris Krallığı, Getae ve Daklar teşkil etmekteydi. Trakya bölgesinin her üç ülkesinde de, Traklardan günümüze kalabilmiş tek yapılar kral mezarları olan yığma tepelerdir (tümülüs).

Troya şehri Trakların bir kısmına başkentlik yapmıştır. Kral ve üst kesim burada yaşarken çiftçiler at yetiştiricileri ve asker aileleri başkente Trakya'dan hizmet etmekteydi. Truva destanında şehirdeki üstün Trakya atlarının salıverilme operasyonundan bahsedilir.

Truva savaşında ağır yara alan halkın bir kısmı buradan göç etmiştir ve kalanlar bir daha bölgeye eskisi kadar hâkim olamamıştır. Göç edenlerin gittikleri yer ise İtalya istikametidir. Bu göçmenler orada Yunanlar tarafından Tyrrhenoi veya Tyrrsenoi adlarıyla bilinmişlerdir.

İznik Ayasofya tarihini belgeleyen belgesel yönetmeni Tekin Gün çekimler sırasında, İznik ve çevresinde yapılan yüzey çalışmalar ve Semavi Eyice'nin araştırmalarında bir antik kentin ortaya çıktığını o bölgede Trak kavmi göçlerinden görmekteyiz." dedi.

Ayrıca Eski Yunan mitlerinden Dionysus ve Orpheus karakterlerini yaratmışlardır.

Yerleşim

MÖ I. milenyumda, Eski Traklar Avrupa'daki en kalabalık olan milletlerdenmiş. Çok fazla boylara ayrılmış olan Traklar, hem Balkan Yarımadası'nın doğu tarafında, hem de Küçük Asya'nın kuzeybatısının bölgelerine yerleşmiştir. güney Doğu Trakya'da Odrysianlar, Rodoplar bölgesinde Bessiler, kuzeydoğu bölgelerinde Getaeler, bugünkü kuzeybatı Bulgaristan'da Triballiler ve Küçük Asya'da Bitinler en kuvvetli boy gruplarındandır. Trakya'nın bereketli ovalarında ziraat geliştirilmiştir, dağ bölgelerinde ise hayvancılık. Cevher madenciliği, metal işleme, çömlekçilik, dericilik ve oymacılık iyi derecede geliştirilmiştir.

Kabileler

Astai: Yıldız dağlarında oturmuş olanlar

Apsintiler: Enez doğusunda oturmuş olanlar

Binnai: Meriç'in orta ve aşağısında oturmuş olanlar

Bessalar: Rodop ile Haimos arasındaki vadilerde oturmuş olanlar

Bettegerriler: Edirne civarında oturmuş olanlar

Bisaltlar: Akte Yarımadası'nda oturmuş olanlar

Bistanlar: Ege kıyılarında oturmuş olanlar

Briantlar: Semadirek adası karşısında oturmuş olanlar

Danthaletler: Yukarı Vardar bölgesinde oturmuş olanlar

Darsiler: Aşağı Vardar mecrasında oturmuş olanlar

Digerler: Rila Vadisi'nin kuzeyinde oturmuş olanlar

Drugeriler: Orta Meriç bölgesinde oturmuş olanlar

Hedonlar: Aşağı Vardar vadisinde oturmuş olanlar

Tynler: İğneada ve Midye bölgesinde oturmuş olanlardır. Trakların en savaşçı halkıdır.

Kainoiler: Marmara sahilinde oturmuş olanlar

Kebreniler: Arisbos çayı üzerinde oturmuş olanlar

Kikonlar: Biston gölü civarında oturmuş olanlar

Kovpiller: Dedeağaç bölgesinde oturmuş olanlar

Kalopothaklar: Enez'in güneyinden Gelibolu Yarımadası'na kadar olan bölgede oturmuş olanlar

Ladepsoylar: Ergene Vadisi'nde oturmuş olanlar

Mygdonlar: Axias ile Vardar arasında oturmuş olanlar

Nipsoylar: Kıyılara yakın yerlerde oturmuş olanlar

Odomantlar: Aşağı Vardar Vadisi'nde oturmuş olanlar

Odrysler: Tunca Vadisi'nden sahile kadar olan bölgede oturmuş olanlar

Paitler: Aşağı Meriç'ten Melas Nehri'ne kadar olan bölgede oturmuş olanlar

Pieresler: Makedonya'dan sürülmiş olanlar

Pyrageriler: Arsuz bölgesinde oturmuş olanlar

Saioylar: Taşoz civarında oturmuş olanlar

Sapailar: Bistanis gölü ve Rodopların içine kadar olan bölgede oturmuş olanlar

Satrailer: Rodoplarda oturmuş olanlar

Selletler: Balkanlarda oturmuş olanlar

Serdailer: Sofya civarında oturmuş olanlar

Setonlar: Pallene Yarımadası'nda oturmuş olanlar

Sintoylar: Axias ile Vardar arasındaki dağlık bölgede oturmuş olanlar

Trallesler: Yukarı Nestos'ta oturmuş olanlar

Hypsaltalar: Odryslerin komşusu olup Meriç bölgesinde yaşamış olanlar

Etimoloji

Traklar ve Makedonlar

Trakya bölgesine bir dönemde Tur ve Ok boyları yerleşmiş olduğundan, Trakya sözünün Tur- Ok-Öyü (Tur ve Ok‟ların bölgesi) kök sözcüklerinden Turokya ve zamanla Trakya şekline dönüştüğünü anlıyoruz. M.Ö. 4,000 yıllarından itibaren doğu ve batı Trakya'yı Bulgaristan'ı ve Makedonya'yı kapsayan geniş bölgede Trak (Tur-Ok) halkı yaşıyordu. Traklar, bölgenin Roma işgaline uğradığı M.S. 46 yılına kadar varlıklarını sürdürmeyi başardılar. Yunanca U sesi bulunmadığından bölgeye hakim olan Yunan kültürü Turokya adını Thrakia şeklinde telaffuz etmiştir. Günümüz Bulgaristan’ına ve ötesine yayılan antik Thrakia’daki birçok kavim –dil ve kültür açısından akraba olsalar da- ender olarak siyasi birlik içine giriyorlardı. Korku yaratan savaşçılar ve usta atlılardan oluşan bu kavimler, Troya Savaşı'nda Yunanlara karşı mücadele etti. M.Ö. 73'te bir Thrak, esirlerin Romalılara karşı ayaklanmasına önderlik ederek ölümsüzleşti. Bu kişi, Spartaküs adıyla bilinen gladyatör olduğu sanılmaktadır.''.

Traklarda Kutsalın Göstergesi

Gerçekler ve Yanılgılar

Prof. Dr. Engin Beksaç, Traklar'ın bir Hint-Avrupalı ya da steplerle bağlantılı bir Avrupa ulusu olduğunu, Orta Avrupa'nın içlerinden gelen bir kültür dalgasıyla, steplerden gelen bir başka kültürün karışmasıyla şekillenmiş bir geçmişleri olduğunu ve özellikle Orta Avrupa'nın kültür ortamıyla joğrafya'da şekillenen kültürler, Romanya'nın kuzeyinde ve Moldova'da yapılan çalışmalarda gördüğümüz gibi Tei kültürü olarak bilinen bir kültüre dönüşüm sağlıyor ve bu yolla da güneye doğru ilerleyen bir kültür olarak Trakya'ya giriyor. Trakların Trakya‟ya giriş süreci genellikle MÖ 1500'ler civarı olarak verilmekte; fakat bunun daha erken tarihlere gidebilmesi mümkün. Trakya'da yapmış olduğumuz yüzey araştırmaları sırasında bazı bölgelerde karşımıza çıkan verilerden elde ettiğimiz sonuçlar, bu bölge bağlantılarını netlikle ortaya koymaktadır. Trakların yayılım alanı güneyde Ege Denizi civarından kuzeyde Tuna Nehri civarına, doğuda Doğu Trakya‟dan batıda Vardar Ovası‟na kadar yayılan geniş bir bölge. Heredot‟un dediği gibi, Traklar Hintlerden sonra dünya üzerinde en geniş nüfusa sahip ulus olarak antikçağda yerini almış. Yine antik tarihçi Heredot'a göre, “Bunlar Traklar birleşebilseydi, karşılarında kimse duramayacaktı”. Trakların gerçekten de her zaman birleşme sorunları oldu; ama şu anda düşünmek durumunda olduğumuz konu, Trak dili olarak bildiğimiz dilin gerçekten bütün bölgelerde aynı tip lehçelerle mi konuşulduğu. Bu konuda muhtemelen bazı sorunlar var. Dile ilişkin elimizde çok fazla veri olmamasına rağmen, bazı izlerden yola çıkarak bölgesel bazı farklılıkların olduğunu ve bunların da Trak topluluklarını oluşturan grupların kültür kimliği ve ulusal kimliğini tayin ettiğini söylemek mümkündür. Genel niteliği itibarıyla Trakların büyük kabilelerine baktığımız zaman çok sayıda kabile ismine rastlıyoruz; fakat bu isimlerin tarihsel verilerde karşımıza çıkan bazı örneklerde birbirleriyle örtüşmesi ve zaman içinde aynı topluluklara farklı isimlerle temas edilmesi de mümkün görünmektedir. 

Araştırma kazıları

İlk yüzey araştırmalar 2000 yılında antik bölgenin Tekirdağ ili Karaevlialtı mevkisindeki Heraion-Teikhos Antik Kenti'nde başlamış, Trak medeniyetine ait buluntular çıkmış fakat kaçak kazıların tahrip ettiği anlaşılarak arkeolojik araştırmalar yapıldığı alanı tel örgü ile çevrilerek daha geniş ve kapsamlı bilimsel çalışmalar başlatılmıştır.